Frida Kahlo neredeyse her yerde karşımıza çıkıyor… Nereye gidersek gidelim, mutlaka bir Frida Kahlo portresi/çantası, tişörtlere işlenmiş Frida figürleri, Frida’nın özlü sözlerinin yazılı olduğu kartlar, Frida Kahlo temalı sokakları süsleyen duvar resimleri veya posterler görmek mümkün… Bunların hepsinde de Meksikalı sanatçı Frida’yı, başının üstünde bir taçla örülmüş ve rengarenk çiçeklerle süslenmiş saçlar, gururlu bir ‘tek kaş’ ve herkese meydan okuyan bir bakışla görüyoruz…Yengeç mevsiminden geçerken, Yengeç vurgusu (Frida’nın Güneş/Neptün/Jüpiter/Kuzey Ay düğümü Yengeç’te) oldukça güçlü ‘dünyaca’ ünlü bir figürü seçmek istedim… Bu yazacaklarım, kapsamlı bir analiz veya yorum değil; otobiyografisine ve sanatsal yaşamına ‘uygun’ olarak haritasında göze çarpan bazı astrolojik unsurları, sabit yıldızları ve Sabian sembollerini kullanacağım…
Frida Kahlo, 6 Temmuz 1907, Coyoacán, Meksika – 08:30
Magdalena Carmen Frida Kahlo y Calderon, 6 Temmuz 1907’de Meksika’nın Coyoacán kentinde sabah 8:30’da doğdu… Acının ve tutkunun ‘koruyucu azizesi’ olarak bilinen Kahlo, trajediyle dolu bir hayat yaşadı ve ham duyguyu (Yengeç teması), rüyalar/hayaller (Yükselen yöneticisi olan Güneş Yengeç’te Neptün ile kavuşumda) ile gerçeği, insanın ‘kişisel’ yaşam yolculuğundan geçerken yaşadığı karanlık geçitleri, travmaları/dönüşümleri/acıları (Satürn Balık’ta ölümü/yeraltını gösteren 8.evde) resimlere dönüştürmekteki muazzam gücünü kanıtlayan bir çalışmalar bütünü yarattı… Resimlerinde güçlü otobiyografik öğeler (143 resminden 55’i otoportre) kullandı; Frida’nın Yükselen’i kişisel/egosantrik bir burç olan Aslan’da. Bu gösterge, ne olursa olsun ‘görülmek’ ve kendine odaklanmak isteyen kişisel bir yaklaşıma işaret ediyor. Frida, yüm yaşamı boyunca sağlık sorunları ve kazalarla boğuşur. 6 yaşındayken çocuk felci geçirir, sonrasında 9 ay boyunca yatalak kalır ve bu durum ona topallayan bir bacak miras bırakır. 1925’te ise neredeyse ölümden döndüğü bir otobüs kazası geçirir ve yıllar boyunca yatağa mahkum kalır. ‘Uğursuz’ Mars (kazalar) ve Uranüs (ani değişimler/şok/felç) kavuşumu, kişinin kendisini gösteren gezegen olan Yengeç’teki Güneş’e karşıtlık yapıyor. (Ayrıca 8.ev, yani ‘ölüm/kayıp’ evinin yöneticileri Jüpiter ve Neptün, Frida’yı gösteren ‘Güneş’ ile kavuşumda – Kişinin yaşamını dönüştüren kayıplar söz konusu). Diğer yandan, yatağa hapsolma/inziva/hastalık konularını 6. ve 12. ev temalarıyla da değerlendirmek gerekir. (Frida’nın Ay Düğümleri neredeyse 6/12 aksında ve 6.evdeki ‘Chiron’ – Kayron dikkat çekici).
Frida, vücudunun hastalık/kaza sonucu parçalanmış bu halini, hem fiziksel hem de sanatsal anlamda bir keşif aracı olarak kullanır….Yaşamındaki bu ‘aşırı hastalık’ deneyimleri (Frida’nın hastalık evinin (6) yöneticisi ‘Satürn’ hem kemiklerle/dizlerle ilgili rahatsızlıkları gösterir – Frida’nın otobüs kazasında tüm kemikleri kırılır – hem de Satürn’ün Pluto ile karesi, kişiyi sürekli dönüşüme zorlayan, dolayısıyla güçlendiren yoğun deneyimlere işaret eder). Frida’nın bu anlamda Yükselen derecesinin Sabian Sembol cümlesi de oldukça manidardır: “Spiritüel ermeye odaklanmış bir adam vücudunu yok sayıyor”. Sembol, beden algısının bozulması, ruhaniyete/farklı şeylere aşırı odaklanarak vücudu/bedensel ihtiyaçları ihmal etmek, yeme bozukluğu ile ilgili. Frida, “Without Hope – Umut Olmadan” (1945) tablosunda, iştahsızlık çektiği için doktorunun onu zorla yemeye zorladığı bir dönemi anlatır. Bir anlamda ‘zorla beslendiğini’ ve bedenini neredeyse hissetmediğini söyler…
Frida’nın Yengeç’teki Güneş/Neptün/Jüpiter/Kuzey Ay düğümü kavuşumu 11.evde – hatta Jüpiter ve Kuzey Ay düğümü neredeyse 12. ev başlangıç çizgisinde…. (11. ev, kişiyle aynı ideali/umudu paylaşan insanlarla birlikte olmak, arkadaşlık, yoldaşlık, dernekler, örgütler, ‘insanlık bilinci’ geliştirmekle ilgili konuları; 12. ev ise kişinin kendi isteklerini aşarak, yani kendini bir tarafa bırakarak başkalarına yardım etme eğilimini gösterir). Kahlo, bir aktivist olarak, her türlü kapitalist ideolojiye şiddetle karşı çıkmıştır ve hayatının çoğunu, kendisinin ve çağdaşlarının, ana vatanı Meksika’ya zarar veren sömürgeciliğin panzehiri olarak komünizm hayalini yaymaya çalışan siyasi çabalarına adamıştır. (Burada Yengeç’in yuvasını/vatanını koruyan ‘vatanseverliğini’ görebiliriz). Frida’nın 11. evdeki Güneş’ine (Kendisini gösteren gezegen) bakarsak, Frida sosyal/toplumsal mevzularla (11.ev) ilgilenmiş ve buradaki Jüpiter’in varlığı onun toplumsal yaşamda da etkili birisi kılmıştır…
Frida’nın Ay’ı ‘Anaretik-Yıkıcı’ bir derecede, yani 29 derece Boğa’da ve 10.evde (itibar/ün/saygınlık sahibi olma ihtiyacında bir kişi). Ayrıca bu ‘yıkıcı’ derecedeki Ay, Yengeç’teki ‘kümeleşmenin’ ve 12. evin (sıkıntı/sorun evinin) yöneticisidir. Ay, duyusal deneyimin ve maddi varlığın burcu olan Boğa’da. Bir anlamda Frida’nın ‘bedeni’, yani varlığı Frida’ya yol gösteriyor. (10.ev temasıyla, toplum tarafından görülme şekli bedenini resmettiği tablolarla vuku buluyor). ‘Anaretik’ derecedeki bu Ay, Frida’ya uygun olarak, çocukluk koşullanmalarından/deneyimlerinden veya kalıtsal özelliklerden kaynaklanan sorunlar ve kişinin kendi ‘dişil’ özellikleriyle ilgili sorunlara işaret ediyor… Ay’ın ‘dişil prensibi’ temsil etiğini de düşünürsek, Frida, hiçbir zaman almadığı kaşları ve bıyıklarıyla da geleneksel ‘dişil’ bir prensibe meydan okur… Ayrıca İkizler’deki Venüs (dişil –güzelliğin gezegeni) ve Pluto kavuşumu da, Frida’nın ‘güzellik’ kriterlerini yıkma eğilimini gösterir. Frida, o zamanlar tüm bu duruşuna rağmen Meksika’da bir güzellik simgesi olarak kabul edilir ve bunun temelinde ise onun ‘basitçe’ kendi ve ‘eşsiz’ olabilme gücü yatar… Ay’ın Sabian sembolü cümlesi ise “Eski bir kalenin terasında hava atmak için dolaşan bir tavus kuşu” şeklinde. Ay’ın toplumsal statüyü/ünü gösteren 10.evde olduğunu hatırlayalım; Frida bu anlamda ilgi odağı olmayı ve performansı/yaratımıyla dikkat çekmeyi başarmıştır…
Gel gelelim Frida’nın iki defa evlendiği büyük aşkı Diego Rivera’ya… Frida ve ünlü Meksikalı ‘muralist’ Diego Rivera ilk kez 1922’de lisede bir proje üzerinde çalışmaya gittiğinde tanışırlar. Rivera’dan hem sanatsal ve hem de duygusal anlamda oldukça etkilenen Frida söylentilere göre, bir arkadaşına bir gün Diego’nun bebeğini doğuracağını söyler (Yengeç-Anne arketipi)… Frida, 1929’da Rivera ile evlenir fakat bunun akabinde düşüklerle sonuçlanan birden fazla gebelik yaşar (5.evde, ‘çocuk evinde’ ‘malefik/uğursuz’ kabul edilen Mars/Uranüs kavuşumu ve neredeyse Güney Ay düğümü var). Diego çapkın bir adamdır ve evlilikleri boyunca birçok sadakatsizliği olur… Frida’nın eş göstergesi, Satürn Balık’ta 8.evde (ölüm/kayıp evi); ayrıca Satürn ile, sevgiyi/paylaşımı gösteren Venüs (İkizler’de) arasında bir kare açı var; buna Venüs-Pluto kavuşumunu da eklersek, Frida’nın ilişkileri üzerinden ‘sevgisizlik/değersizlik’ temalarını barındıran krizler/kayıplar yaşadığını söyleyebiliriz… Eşi gösteren Satürn (Diego) ise yine uğursuz kabul edilen bir sabit yıldız olan Scheat ile kavuşumda. Bu sabit yıldız, aile içi sorunlara, kazaya, çocuk kaybına veya çocuklukta gerçekleşebilecek ölümcül deneyimlere işaret ediyor…
Peki oldukça genç bir yaşta, 47 yaşında vefat eden Frida Kahlo nasıl bir sosyal marka oldu? Öncelikle Kahlo, birçok anlamda, zorluklara ve ataerkil baskıya karşı küresel bir direniş sembolü ve ‘feminist’ bir ikon haline gelmiştir. Frida’nın haritasında kolektif gezegenler (Uranüs-Neptün-Pluto) oldukça güçlü… 11. evde, Yengeç’teki Güneş (kendisini gösteren gezegen) – Neptün ve hatta Jüpiter kavuşumu, kişinin egosal kimliğinden çok, kendini aşan/yayılan ‘kolektif’ bir kimliğe sahip olabileceğini gösteriyor. Ayrıca Güneş-Neptün kavuşumu ise, ‘uğurlu’ bir sabit yıldız olan Sirius ile birlikte; bu kavuşum başlı başına kişinin parlamasına ve itibar kazanmasına neden olan olayları beraberinde getiriyor…
Gözde Kara ©
@astrolog_gozdekara
Kaynaklar:
*Astroloji Dersleri, Barış İlhan
*Frida Kahlo biography
*https://www.constellationsofwords.com/
*Home – Sabian Symbols
